МФ: Усвоени Фискалната стратегија 2025-2029 и Стратегијата за управуање со јавен долг

Министерството за финансии ги подготви, а Владата на последната седница ги усвои Фискалната стратегија за период 2025-2029 и Стратегијата за управување со јавен долг за 2025-2027 со изгледи до 2029 година. 

Тоа претставуваат стратешки документи кои ја исцртуваат на среден рок патеката по која ќе движи фискалната политика.

„Ваквото среднорочно планирање овозможува поголема предвидливост и транспрентност во креирањето на политиките. Целта на фискалната политика согласно усвоената Стратегија во наведениот период е подобрување на макроекономската стабилност и поддршка на економската активност. Тоа ќе се осtвари преку постепена фискална консолидација, подобрување на управувањето на јавните финансии и одржување на високо ниво на капитални расходи. Истовремено ќе се продолжи и со поддршка на економијата со инвестиции во инфраструктурни проекти, редизијанирање на структурата на јавните финансии во која ќе доминира високо ниво на капитални расходи и зајакнување на транспареноста и отчетноста“, рече министерката за финансии Гордана Димитриеска-Кочоска и додаде дека особен фокус ќе биде ставен на намалување на неформалната економија и поголема наплата на приходите во буџетот.

На среден рок, со фискалната политика се предвидува етапна фискална консолидација, притоа, буџетскиот дефицит е намален како процентуално учество во БДП. Исто така, ќе се преземат мерки за фискална консолидација, со цел постигнување умерено ниво на задолженост.

Имено со усвоената Стратегија за управување со јавниот долг на среден рок се утврдува рамката за дејствување на Владата во насока на прудентно управување со јавниот долг на државата, а притоа да се остварат целите на политиката за управување со јавниот долг за финансирање на потребите на државата со најнизок можен трошок, идентификација за следење и управување со ризиците и развој и одржување ефикасен домашен финансиски пазар.

Главна цел на управувањето со јавниот долг е да овозможи потребите и финансиските обврски на државното финансирање да можат да се извршат со најниски трошоци на среден и долг рок, со прифатливо ниво на ризик. Со цел да се задржи нивото на јавниот долг во одржливи рамки, без да се наруши фискалната одржливост, со Стратегијата се утврдуват лимити на вкупниот јавен долг на среден и долг рок. Така согласно проекции во 2024 година на крајот тој ќе достигне ниво од 66,4 % и во наредните години постепено ќе се намалува како резултат на постепената фискална консолидација и во 2029 година ќе биде под утврдениот лимит од 60% од БДП. Исто така, со цел намалување на ризикот од висината на издадените гаранции се дефинира лимит на издадени гаранции и акцент се става на проекти коишто се самоодржливи и генерираат приходи, поддржуваат економски раст и овозможуваат поголема конкурентност на домашанта економија на среден рок.

Главна цел на управувањето со јавниот долг согласно Стратегијата е да овозможи потребите и финансиските обврски на државното финансирање да се извршат со најниски трошоци. При тоа една од основните цели во управувањето со јавниот долг е да се овозможи развој на домашниот пазар на државни хартии од вредност со што ќе се создадат услови за намалување на ризикот од рефинансирање на долгот, резистентност на екстерни шокови и обезбедување долгорочна одржливост на долгот.

Министерство за финансии

Трговскиот дефицит во Албанија достигна историски рекорд

 Оваа календарска година сè уште не е завршена, но статистиката за периодот јануари-ноември покажува дека ова ќе биде година со најголем трговски дефицит во поновата историја на Албанија, со значителна разлика во однос на минатата година.

И покрај ова, националната валута има тенденција на зајакнување и ја принуди Централна банката на Албанија масовно да интервенира на пазарот, објавија албанските медиуми, пренесувајќи информација на БИРН.

Дефицитот во стоковната размена достигна 469 милијарди лека или 4,7 милијарди евра за единаесетмесечниот период што е зголемување од 72 милијарди лека во однос на истиот период од 2023 година, што подразбира дека оваа ќе биде година со апсолутен рекорд во трговскиот дефицит, надминувајќи го, со значителна разлика, дефицитот од 464 милијарди лека забележан во 2022 година, кога започна војната во Украина и последиците од пандемијата со Ковид-19.

Податоците објавени од Институтот за статистика покажуваат дека извозот на стоки годинава е намален за 14 проценти, додека увозот е зголемен за два отсто. Пад на извозот главно предизвикаа групите „Градежни материјали и метали“ и „Текстил и обувки“. Зголемен е извозот на групата „Храна, пијалаци и тутун“.

Севкупно, Албанија извезла стоки во вредност од 347 милијарди лека додека увезла стоки во вредност од 816 милијарди лека. Споредувањето на бројките во лек го носи и ефектот на девизниот курс. Еврото во текот на 2023 година чинеше во просек 110 леки, додека годинава со тренд на зајакнување 98 лека.

-Тоа не го негира фактот дека, иако теоретски, силниот лек би довел до зголемен увоз и намален извоз и следствено на тоа слабеење на девизниот пазар, се случува спротивното. Лекот од 2017 година доживеа континуирано јакнење, додека во јуни годинава Централна банката на Албанија јавно призна дека интервенирала за да избегне натамошно зајакнување на домашната валута. Статистиката за големината на интервенцијата сè уште не е објавена од страна на Банката на Албанија, наведуваат медиумите.

Од власта велат дека јакнењето на домашната валута дошло благодарение на економскиот успех, додека сомнежите од опозицијата и експертите се дека „земјава во последните години де факто стана рај за паркирање пари од организираниот криминал од каде се слеваат огромни суми на пари, надвор од каналите на надворешна трговија, размена на услуги или заеми“.

Приведен кавадарчанец, полицијата во возилото му пронашла пиротехнички средства

Приведен бил кавадарчанец, откако полицијата во возилото му пронашла пиротехнички средства, информираат денеска од СВР - Велес.

- Вчера на градскиот плоштад во Кавадарци, полициски службеници го лишиле од слобода Н.Б., на возраст од 48 години, затоа што при извршениот преглед кај него и во неговото патничко возило биле пронајдени и одземени разни видови на пиротехнички средства. Потоа, по издадена судска наредба, бил извршен и претрес во неговиот дом, како и во објект на градскиот плоштад што го користел, каде, исто така, биле пронајдени и одземени разни видови на пиротехнички средства, појаснуваат од СВР - Велес.

Вкупно биле одземени околу 9.100 разни видови на пиротехнички средства.

-По комплетирање на целокупната документација, во координација со јавен обвинител, против Н.Б. ќе биде поднесена кривична пријава за кривично дело „неовластено изработување, држење, посредување и тргување со оружје и експлозивни материи“ казниво по чл. 396 од КЗ, наведуваат од СВР - Велес.

Партиите со меѓусебни обвнинувања за случајот „Артан Груби“

Партиските штабови и денеска меѓусебно се обвинуваа за Груби.

Од владеачката ВМРО – ДПМНЕ посочуваат дека СДСМ се винови поради тоа што знаеле а не преземале ништо додека биле на власт, за како што велат милионскиот криминал на на Груби..

„Иако сите знаеја за криминалот на Груби, иако и ВМРО-ДПМНЕ и медиумите ги прозиваа СДС како власт, тие не преземаа ништо, затоа што им беше единствено важно да останат на власт. СДС свесно го оставија Груби да ја краде државата, за тие да продолжат да владеат ден повеќе.СДС треба да излезат и да им се извинат на граѓаните, за тоа што молчеа додека Артан Груби правеше милионски криминал, а потоа не само што одмолчеа, туку и му се приклучија нивните функционери како Ковачевски“– Бране Петрушевски, пратеник на ВМРО-ДПМНЕ.

Од опозициската СДСМ пак возвраќаат зошто властите доколку имале сознанија за било каква злоупотреба го пуштиле Груби слободно да ја премие границата и надлежните иснтитуции и органи не постапиле по законската процедура. И денеска обвинуваат за договор меѓу ВМРО-ДПМНЕ и ДУИ и велат дека постоеле основани сомненија дека Груби бил пуштен слободно да ја напушти државата.

-Бројните пропусти се потврда за ова. Од дојавата дека е поднесена кривична пријава, преку поставување на мобилна патрола без никаква информација па се до поминувањето преку греничниот премин Блаце без проверка, дозволено од страна на лицето Б.Ј. назначен од Тошковски. Фатена во овој голем скандал власта прво се обиде кај батериите на камерите да ја префрли вината, а сега лицитира каде се наоѓа Груби, дали е во Косово или Албанија, се наведува во партсикото соопштение на СДСМ.

Од Вреди пак го повикуваат Артан Груби да се врати во земјава и да се соочи до правдата.

- Артан, ако си избегал во Албанија со аминот на Али Ахмети, како и секоја друга работа, си се лажел. Артан, врати се кај Али Ахмети да ти помогне додека те стави во оган да вршиш мрачни служби.Ако споделивте се со Али Ахмети, споделете ги овие црни денови и за вас, вие ја делите вината, не трпи сам последици, порачуваат од Вреди во партиското соопштение.

И додека Вреди го повикуваат Груби да се врати во земјава, а СДСМ и ВМРО-ДПМНЕ меѓусебно се обвинуваат кој и зошто не го санкионирал. Неговите сопартијци повторно повикуваат да се донесат измените на Законот за рестриктивни мерки за лица санкционирани од САД, на чија „црна листа“ последен се најде токму Артан Груби, а кој меѓу другото предвидува забрана за јавни функции на лицата кои се на американската црна листа.

притисни ентер