Култура

Реакција од СКРМ на писмото од Министерството за култура за неисплатените плати

Реакција од СКРМ на писмото од Министерството за култура за неисплатените плати за август во НУ Охридско лето.

Со Соопштение доставено до медиумите, Министерството за култура и туризам реагира на соопштението на Синдикат на културата на Република Македонија (СКРМ) и се обидува да ги оправда своите дејствија со кои незаконски ги оневозможува вработените во НУ „Охридско лето” - Охрид да ја добијат својата плата за месец август 2024 година.

Притоа, се наведува дека раководното лице на НУ „Охридско лето” - Охрид, како и вработените во установата, се должни да ги почитуваат законските прописи при остварувањето на правата од работен однос, вклучувајќи го и правото на плата, небаре тие досега не ги почитуваа законските прописи.

Од тие причини должни сме да ја информираме јавноста за погрешно прикажаната фактичка состојба и селективното цитирање на законски одредби или делови од одредбите од страна на министерството кои одат единствено во прилог на реакцијата.

Имено, како што истакнува и самото министерство, согласно член 8 став 4 од Законот за извршување на Буџетот на Република Северна Македонија за 2024 година, Раководното лице на буџетскиот корисник и единката корисник е одговорно дека доставеното барање за одобрување на средствата за плати е во согласност со закон.

Раководно лице на буџетскиот корисник е министерот за култура и туризам, а раководно лице на единката корисник е овластеното лице на установата. Раководното лице на единската корисник, односно директорот на установата, ја води работата на установата и одговара за материјално-финансиското работење и за законитоста и економичноста на нејзината работа.

Меѓу останатото, директорот на НУ “Охридско лето” - Охрид е одговорен за организирање и одржување на фестивалот “Охридско лето”, кој годинава го доживеа своето 64. издание. Организирањето и одржувањето на фестивалот низ сите овие години воопшто немаше да биде можно без огромните заложби на одговорните лица на установата и вработените во установата. Примери дека оваа манифестација успешно се организира и промовира различни култури има многу, за што се доделувани и разни признанија и награди, како што е одликувањето на една од директорите со Орден „Витез на Редот Ѕвезда на Италија“ од страна на Претседателот на Република Италија и Признанието за големи достигнувања и соработка во промовирањето на Американската уметност и култура во Република Македонија, доделено од страна на САД.

Впрочем, и самиот министер на свеченото отворање на 64. издадние на фестивалот ќе го изрази своето воодушевување велејќи дека градот Охрид и Фестивалот „Охридско лето“ беа и остануваат епицентар на македонската култура во кој со децении се испреплетуваат илјадници културни збиднувања, како и дека тие се најдобра потврда за нашиот чекор со актуелните европски и светски трендови, кои подразбираат континуитет на квалитетна продукција и интензивна творечка енергија што уметниците ја разменуваат со публиката. Меѓутоа, сега, кога трудот на вработените за одржувањето “чекор со актуелните и светски трендови” треба да биде валоризиран и соодветно исплатен, се даваат разноразни соопштенија и известувања зошто вработените не ја заслужуваат и не треба да ја добијат својата плата. Како тоа да не е доволно, па се упатуваат закани со инспекции и инспекторати поради непочитување на одредени законски одредби и се вршат уцени за прифаќање парични износи кои воопшто не соодветствуваат со сработеното, со единствена цел вработените да отстапат од своето заслужено право на плата.

По однос на заканите со инспекции и инспекторати поради наводното непочитување на член 21 од Законот за извршување на Буџетот на Република Северна Македонија за 2024 година, сакаме да истакнеме дека согласно оваа одредба вработените во буџетските корисници и единките корисници правото на додаток на плата за прекувремена работа, првенствено го остваруваат преку користење слободни часови односно денови, колку што биле ангажирани за работата надвор од редовното работно време, а не и задолжително.

Понатаму, со член 69 став 1 од Колективниот договор за културата, е определено дека работникот има право на додаток на плата за ноќна работа; работа во смени; работа за време на неделен одмор; работа за време на празници утврдени co закон и работа подолго од полното работно време.

Согласно член 69 став 5 од Колективниот договор за културата, работникот кој бил ангажиран да работи согласно co условите од став 1 алинеи 3, 4 и 5 на овој член има право на онолку слободни часови односно денови колку што бил ангажиран за работа надвор од редовното работно време.

Согласно член 69 став 6 од Колективниот договор за културата, слободните часови, односно денови во тековниот месец работникот ги користи до крајот на наредниот месец, по месецот во кој бил ангажиран, а согласно ставот 7, доколку на работникот не му се обезбеди користење на слободни часови, односно денови согласно co став 6 на овој член, му се исплатува додаток на плата во износ од 35% од износот на основната плата, пресметана по час.

Со оглед на тоа што прекувремените часови кои се влезени во пресметката за месец август 2024 година се обработени во месец август и за истите на вработените не им се обезбедило користење на слободни денови во текот на наредниот месец, односно во месец септември, јасно е дека директорката на установата правилно ја има изготвено пресметката за плата, односно има доставено барање за исплата на додаток на плата и додаток на плата за работа во ден на празник и неработен ден согласно став 7 и 9 од член 69 од Колективниот договор за културата.

Во својата реакција министерството наведува дека за непочитување на законските прописи од страна на министерството се преземени повеќе дејствија и тоа информирано е Министерството за финансии – Сектор за финансиска инспекција во јавниот сектор, Државниот инспекторат за труд на РСМ и Државната комисија за одлучување во втор степен во областа на инспекцискиот надзор и прекршочната постапка за сторените неправилности во пресметката на плата за вработените во НУ “Охридско лето” – Охрид за месеците јуни, јули и август 2024 година.

Притоа, министерството свесно избегнува да соопшти дека Државниот инспекторат за труд на РСМ веќе има извршено инспекциски надзор во установата и со Решение ИП1 бр. 09-403/1 од 19.07.2024 година го има задолжено работодавачот – НУ “Охридско лето” – Охрид и Министерството за култура и туризам да извршат исплата на платата за месец јуни 2024 година.

Грижата на министерството за вработените НУ “Охридско лето” – Охрид и предлогот да биде изготвена пресметка на плата за месец август 2024 година без додатоци, најостро го осудуваме и го сметаме за директно кршење на правата од работен однос бидејќи општопознато е дека согласно член 105 став 1 од Законот за работните односи, работникот има право на заработувачка - плата, согласно со закон, колективен договор и договорот за вработување, а согласно ставот 3, платата е составена од основната плата, дел од платата за работната успешност и додатоците на плата.

Оттука, вработените имаат законско право да ја добијат основната плата, како и додатоците на плата, и ова право не може и не смее да биде предмет на пазарења.

Со оглед на тоа дека од целокупната содржина на соопштениете приизлегува дека министерството ги презема сите мерки за вработените да не ја добијат својата плата, иако одамна е изминат законскиот рок за исплата, и ги упатува вработените да отпочнат судски постапки пред надлежен граѓански суд, сакаме јасно да ставиме до знаење дека вработените се подготвени своето право да го остваруваат и пред надлежниот граѓански суд доколку биде потребно. А дали министерот и сите останати кочничари се подготвени да сносат одговорност за повредата на правата од работен однос е нешто на што тие треба допрва да одговорат

Со почит,

СКРМ

Регион

Фудбалски тим од третата грчка лига останал без опремата додека со траект патувал

Фудбалски тим од третата грчка лига останал без опремата додека со траект патувал од Крит за Атина.

Членовите на фудбалскиот клуб Ретимниакос од грчкиот остров Крит, останале без нивната опрема, што ги вклучува и дресовите, додека со траект патувале кон Атина за одигрување натпревар од третата фудбалска лига на Грција, а торбите, како што објавија од тимот на Фејсбук, им ги украле патници од Романија, јави дописничката на МИА од Атина.

Опремата била украдена од специјалниот простор за багаж во траектот што сообраќал од градот Ираклио кон атинското пристаниште Пиреас, а Романците, како што објаснија од ФК Ретимниакос, „преправајќи се дека се членови на тимот, ги зеле торбите, ги натовариле во комбето со кое патувале и исчезнале во непознат правец“.

Фудбалерите натпреварот го одиграле со позајмени дресови од домашниот тим од Атина, а кусо пред завршувањето на дуелот, биле информирани дека опремата била пронајдена.

Македонија

Мицкоски-Вучевиќ: Силно го поддржуваме заедничкиот пат кон ЕУ

Силно го поддржуваме заедничкиот пат кон ЕУ, неопходно е да работиме за стабилност и безбедност на целиот регион.

Споделуваме многу повеќе од заедничка граница. Многу од граѓаните на двете земји споделуваат историја, култура, семејни врски и, најважно од сè, заеднички стремежи за просперитет и мир за нашите народи. Разговаравме за начините како да ја продлабочиме економската соработка, како да ги поврземе нашите луѓе и како да создадеме можности за идните генерации кои доаѓаат, изјави премиерот Христијан Мицкоски на заедничката-прес-конференција со неговиот српски колега Милош Вучевиќ.

Мицкоски рече дека разговарале за предизвиците со кои се соочува регионот, и посочиле дека е неопходно „во овие турбулентни времиња, да бидеме заедно, да бидеме глас на разумот и да работиме кон стабилност и безбедност на целиот регион“.

-Ја истакнавме важноста на дијалогот како единствен пат за решавање на спорови и недоразбирања. Во однос на нашите европски аспирации, ја потврдивме заедничката визија дека иднината на регионот е Европската Унија. Знаеме дека патот до таму не е лесен, но веруваме дека со заеднички напори и поддршка можеме да ги исполниме критериумите и да ги донесеме придобивките од европската интеграција на граѓаните во регионот, рече Мицкоски.

Премиерот истакна дека зборувале и во делот за енергетското поврзување на двете земји.

-Ја истакнавме важноста од изградбата на гасниот интерконектор којшто ги поврзува или ќе ги поврзува во иднина двете земји. Бидејќи ние сме сега во фаза на завршување на тендерска постапка со којашто конечно ќе отпочне изградбата на интерконекторот со нашиот јужен сосед, за да обезбедиме дополнителна опција за снабдување на гас на Централна Европа, нагласи Мицкоски.

Српскиот премиер од своја страна, исткна дека Македонија и Србија имаат традиционално добри односи, и се согласи со Мицкоски дека клучно за Србија е изградбата на интерконекторот и нов пат за снабдување со природен гас за Србија, преку Македонија.

-Силно го поддржуваме заедничкиот пат. Србија верува во заедничка европска иднина на целиот регион. Даваме целосна поддршка на Македонија на нејзиниот европски пат. Сметаме дека ЕУ мора од поодамна да даде можност на Македонија за нејзиниот напредок кон Унијата, тоа јавно сакаме да го кажеме и веруваме во заедничката европска судбина или приказна за целиот регион. Овој регион заслужува шанса и поддршка од целата Европска Унија, рече Вучевиќ, кој е во официјална посета на земјава.

Македонија

Уништено камено корито во Тиквешко, еден од првите садови за производство на вино

Уништено е камено корито во Тиквешко, еден од првите садови за производство на вино, реагираше денеска во изјава за МИА, искусниот планинар Фено Наков.

Тој потсети дека станува збор за камено корито од минатото што порано се користело за гмечење грозје во лозаровинарството, а во сегашно време може да биде атракција за промоција на винскиот туризам во најголемиот лозаровинарски регион во државата, Тиквешкиот.

- Станува збор за каменото корито што се наоѓа во локалитетот Белград, еден од најпознатите вински месности во Тиквешко. Пред неколку години, некои мислеле дека под каменот мора да има нешто, па фатиле со булдожер и го превртеле. Сега, така превртеното корито го уништиле. Го избушиле на неколку места, по што дошло до кршење на неколку места, појасни Наков.

За мистеријата на таканареченото бабино корито, за МИА раскажа Мики Камчевски, професор по историја во Основното општинско училиште „Тошо Велков - Пепето" во Кавадарци. Тој рече дека на територијата на општината Кавадарци има неколку археолошки локалитети на кои се пронајдени многу значајни артефакти, што говорат за минатото на овој крај, тесно поврзани со лозаровинарството.

Професорот додаде дека еден од најзначајните археолошки локалитети е Белград, каде на околу 400 метри надморска височина, се наоѓа месноста Падарница, еден од најпознатите лозарски реони во целиот крај, со долга традиција, за што зборуваат бројните археолошки остатоци.

- Во непосредна околина на Калина чешма, се наоѓа таканареченото бабино корито. Објектот претставува огромен камен од сив пешчар тежок триесетина тони, на горниот крај зарамнет во вид на плоча. На каменот со помош на длето и чекан се издлабени две корита. Поголемото со димензии 200 на 130 сантиметри, служело за газење на грозјето со нозе, а откако ќе се извршила таа операција, шурата низ канал се слевала во помало корито, кое собира околу 150 литри. Подоцна ширата со мешини или крбли се складира во питоси или бочви. Овој камен всушност претставува еден од првите садови за производство на вино, датиран од времето на антиката, подвлече младиот професор.

За жал, нагласи, ловците на богатство или таканаречените диви копачи, немаат никаква почит кон културното наследство.

- Со цел да дознаат дали под овој огромен камен има сокриено богатство, бидејќи кружеле муабети дека токму под овој огромен камен има закопано голема количина злато уште од турско време, со булдожер го поткренале коритото и тоа се стркалало во еден дол и застанало со отворот свертен кон земјата. Иако подоцна увиделе дека не станува збор за некакво закопано богатство, штетата веќе била направена, раскажа професорот.

Сега, со бушењето и кршењето, штетата е непоправлива, додаде Наков.

Од музеј на Град Неготино, велат за МИА, дека не е првпат неовластени лица да вршат девастација на културното наследство и дека ваквите појави треба да бидат ригорозно санкционирани од државата.