Граѓанските организации ја повикуваат ЕК да ја зајакне поддршката за праведна транзиција

Граѓанските организации ја повикуваат ЕК да ја зајакне поддршката за праведна транзиција.

Група граѓански организации, вклучувајќи ги CEE Bankwatch Network и Еко-свест, ја повикуваат Европската комисија и други чинители да ја зголемат поддршката за праведна транзиција за заедниците зависни од јаглен на Западен Балкан.

Во најновиот извештај (1) тие посочуваат конкретни чекори кои Европската Комисија, меѓународните финансиски институции и националните влади треба да ги преземат за да ја забрзаат праведната транзиција и да овозможат локална економска диверзификација, осигурувајќи дека ќе се одговори на потребите на граѓаните и дека никој нема да биде изоставен.

Платформата на ЕУ наменета да ги поддржи регионите зависни од јаглен да се подготват за енергетската транзиција и да разменуваат искуства со заедници од ЕУ кои се соочуваат со слични предизвици, наречена Иницијатива за региони со јаглен во транзиција за Западен Балкан и Украина (2), функционираше од крајот на 2020 до крајот на 2023 година, но засега сеуште не е во функција нова слична иницијатива, со што локалните власти се оставени во неизвесност за тоа каква поддршка понатаму можат да очекуваат за овој сложен и скап процес.

Невена Смилевска, координатор за праведна транзиција за Западен Балкан, CEE Bankwatch Network -- „Потребно е итно да се обнови и прошири поддршката од Европската Унија за заедниците зависни од јаглен за да се овозможи праведна транзиција кон економија која не зависи од фосилни горива. Целта на препораките дадени во овој извештај е да се осигура дека локалните власти ќе бидат подготвени и ќе ги имаат потребните ресурси за планирање. Со тоа на заедниците зависни од јаглен, наместо да бидат оставени сами да се снаоѓаат или да бидат ставени во позиција да заостануваат, ќе им се овозможи во брзиот процес на енергетска транзиција и самите да напредуваат.“

Препораките ја нагласуваат потребата од насочено финансирање за проекти на општинско ниво, бидејќи локалните власти често не располагаат со доволно ресурси за самите да го испланираат процесот на транзиција на начин кој овозможува тој да биде праведен за сите граѓани во општината, ниту пак имаат средства таквите планови да ги спроведат. Специјализирани финансиски алатки за поттикнување на економска диверзификација и создавање на мали пилот-проекти може да помогнат да се прикажат можностите што ги нуди иднината без фосилни горива. За да се обезбеди отчетност и ефективност, финансирањето мора да биде условено со зајакнувањето на локалната самоуправа и со следење на транспарентноста на сите процеси поврзани со енергетската и праведната транзиција.

Слични препораки беа изнесени минатата недела во манифест потпишан од шест градоначалници од општини зависни од јаглен во Западен Балкан (3). Градоначалниците ја повикуваат Европската комисија да ги поддржи нивните напори за декарбонизација на локалните економии преку зголемување на техничката помош, промовирање на успешни приказни и олеснување на посилни партнерства со региони во Европската Унија кои биле или сè уште се зависни од јаглен.

Елена Николовска, програмски координатор за клима во Здружението Центар за истражување и информирање за животната средина Еко-свест Скопје -- „Новата Европска комисија мора да ја искористи можноста позитивно да влијае преку адресирање на овие итни потреби и помагање на Република Македонија да постави курс кон праведна и одржлива иднина. Ја повикуваме Комисијата да ја потврди својата посветеност кон македонските региони зависни од јаглен и да обезбеди потребна поддршка за праведна и ефективна енергетска транзиција.“

Истото беше и голем дел од заклучоците кои произлегоа од локалните форуми на заедницата во Битола во ко-организација на Еко-свест и општината, каде се дискутираа проблемите и се изготвуваа препораки со визија за развој на Битола без јаглен. Главната препорака за развој на регионот беше дека е потребна техничка и финансиска подршка но и активно вклучување во централните процеси на носење одлуки од значење за локалните заедници.

Еко-свест Скопје

Фон дер Лајен: Поддршката за Украина единствениот пат за постигнување праведен мир

Минатиот месец во Киев објавив дека ќе обезбедиме до 35 милијарди евра заем за Украина, како дел од 50-те милијарди долари што ги вети Г7.

Има само еден пат за постигнување праведен мир и за Украина и за Европа, а тоа е да продолжиме да го зајакнуваме украинскиот отпор со политичка, финансиска и воена поддршка, изјави денеска претседателката на Европската комисија, Урсула фон дер Лајен во обраќање пред Европарламентот во Стразбур за време на дебатата за приоритетите на унгарското претседателство со ЕУ.

- Минатиот месец во Киев објавив дека ќе обезбедиме до 35 милијарди евра заем за Украина, како дел од 50-те милијарди долари што ги вети Г7. Овој заем ќе биде исплатен од непланираните профити на замрзнатите руски средства и тие директно ќе се влеат во националниот буџет на Украина. Со ова ја тераме Русија да плати за штетата што ја предизвика и ќе ја поддржуваме Украина во текот на оваа зима онолку колку што ќе биде потребно, истакна Фон дер Лајен.

Таа се осврна на актуелната состојба во Украина, посочувајќи на зголемениот интензитет на руски напади, што резултираше со голем број загинати и ранети и уништувања на објекти и инфраструктура.

- Светот беше сведок на злосторствата на руската војна, а сепак, се уште има некои кои за оваа војна не го обвинуваат напаѓачот, туку нападнатиот... Ние Европејците можеби имаме различни истории и различни јазици, но не постои европски јазик во кој мирот е синоним за предавање, а суверенитетот синоним за окупација. Народот на Украина се бори за слобода, исто како хероите кои ја ослободија Централна и Источна Европа од советската власт, потенцира претседателката на ЕК.

Говорејќи за останатите приоритети на унгарското претседателство, покрај Украина, Фон дер Лајен порача дека во рамки на напорите за зајакнување на конкурентноста, ЕУ мора да се посвети на намалување на инвестицискиот јас меѓу неа и другите големи економии и на бариерите кои го ограничуваат ширењето на компаниите надвор од европскиот пазар.

- Но, она што исто така го гледаме, е дека една влада во нашата Унија оди во сосема спротивна насока, оддалечувајќи се од единствениот пазар. Како може една Влада да привлече повеќе европски инвестиции, ако во исто време ги дискриминира европските компании со тоа што ги оданочува повеќе од другите? Како може да привлече повеќе компании ако во исто време преку ноќ воведува извозни ограничувања? И како може европските бизниси да ѝ веруваат на Влада ако таа ги таргетира со произволни инспекции, им ги блокира дозволите и ако јавните договори главно одат на мала група корисници?, рече Фон дер Лајен.

Таа додаде дека ваквите политики на унгарската Влада само создаваат несигурност и ја поткопуваат довербата на инвеститорите, во време кога нејзините соседи од Централна Европа ја надминаа Унгарија по висината на БДП по глава на жител.

- Унгарија е во срцето на Европа, а треба да биде и во срцето на нашата економија. Унгарскиот народ треба да ги ужива сите придобивки од нашиот единствен пазар, нагласи Фон дер Лајен.

Претседателката на ЕК се осврна и на потребата од диверзификација на изворите на енергенси и потребата од прекин на зависноста од, како што рече, „валканите руски фосилни горива“.

- Изградивме инфраструктура и нови врски со доверливи партнери. Во првата половина од годината, 50 отсто од целото наше производство на електрична енергија дојде од домашни обновливи извори, од нашата сопствена енергија, што создаде нови работни места во Европа, а не во Русија, истакна Фон дер Лајен.

Сепак, според неа, некои земји членки на ги спроведоа договорените обврски во оваа сфера. а една земја членка „наместо да бара алтернативни извори, бараше алтернативни начини за купување фосилни горива од Русија“.

- Русија постојано докажува дека едноставно не е сигурен снабдувач. Повеќе не може да има изговори. Кој сака европска енергетска безбедност, прво и основно треба да придонесе за неа. Тоа е правилото што треба да го следиме, нагласи таа.

Во врска со проблемот со миграцијата, претседателката на Еврокомисијата истакна дека тој претставува „европски предизвик, кој бара европски одговор“ и затоа мора де биде спроведен Новиот пакт за миграција и азил на ЕУ.

- Сите сакаме подобро да ги заштитиме нашите надворешни граници. Но, ќе бидеме успешни само ако работиме заедно против организираниот криминал и покажеме солидарност меѓу себе. И кога зборуваме за тоа кого да пуштиме внатре: како може унгарската Влада да поканува руски државјани во нашата Унија без дополнителни безбедносни проверки? Со ова, новата унгарска визна шема создава безбедносен ризик, не само за Унгарија, туку и за сите земји членки. И како може унгарската Влада да дозволи кинеската полиција да дејствува на нејзина територија? Тоа не е одбрана на суверенитетот на Европа. Тоа е создавање можност за странско мешање на мала врата, потенцира Фон дер Лајен, додавајќи дека е потребно зајакнување на Фронтекс и Европол, финализирање на законодавството на ЕУ за борба против шверцот на луѓе и целосна имплементација на Пактот за миграција и азил.

Фон дер Лајен му се обрати и на унгарскиот премиер Виктор Орбан, кој беше присутен на дебатата, во врска со неговите изјави за миграцијата дадени претходниов викендот.

- Рековте дека Унгарија ги „штити своите граници“ и дека „криминалците се затворени“ во Унгарија. Само се прашувам, како оваа изјава се вклопува со фактот дека минатата година вашите власти пред време од затвор ослободија осудени шверцери на луѓе. Ова не е борба против илегалната миграција во Европа. Ова не ја штити нашата Унија. Ова е само префрлање на проблемот преку оградата на вашиот сосед, потенцира Фон дер Лајен.

Таа потсети и на изјавата на Орбан дадена за време на првото претседавање на Унгарија со ЕУ во 2011 година дека неговата земја „ќе ги следи стапките на револуционерите од 1956 година и има намера да и служи на каузата на европското единство“, бидејќи „Европа мора да остане обединета за да опстои на своето“.

- Мислам дека сите се согласуваме. Европа мора да биде обединета. Ова беше вистина тогаш. Но, ова важи и денес. Така, дозволете ми да завршам со обраќање до унгарскиот народ. Ние сме едно семејство. Вашата приказна е и наша приказна. Вашата иднина е и наша иднина. Десет милиони Унгарци се 10 милиони добри причини да продолжиме да ја обликуваме нашата иднина заедно. Ви благодарам и да живее Европа, нагласи Фон дер Лајен на крајот од обраќањето пред европратениците.

Зеленски пристигна во Дубровник каде ќе учествува на самитот Украина - Југоисточна Европа

Украинскиот претседател Володимир Зеленски пристигна во Дубровник каде ќе учествува на самитот Украина - Југоисточна Европа.

Тој рече дека планира да разговара со своите соговорници за заедничкиот одговор на безбедносните предизвици и меѓународните напори за спроведување на украинската формула за мир, како и за соработката на патот кон пристапување во Европската унија и НАТО.

Ова е трет самит организиран во овој формат – првиот беше организиран во август 2022 година во Атина, а вториот во февруари годинава во Тирана.

МВР: Според првичните сознанија, труење е причина за смрта на мајката и детето во Слатино

Првичните сознанија од обдукцијата упатуваат на труење како веројатна причина за смрта на мајката и детето во тетовско Слатино.

Министерството за внатрешни работи заедно со Основното јавно обвинителство Тетово преземаат мерки и активности за расчистување на настанот во тетовското село Слатино каде вчера беа пронајдени починати мајка и дете.

Првичните сознанија од наредената обдукција, соопштија денеска од МВР, упатуваат на труење како веројатна причина за смрт на лицата, па од починатите се земени примероци за дополнителни токсиколошки анализи со цел да се утврди причината за труењето.

- Кај починатите не се пронајдени други траги на насилство. Исто така, по наредба на јавен обвинител ќе бидат земени примероци од крв и урина и од останатите членови на семејството - татко и уште едно дете, со цел да се провери евентуално присуство на токсини и кај нив. Се преземаат и други мерки за целосно расчистување на случајот, соопшти МВР.

притисни ентер