Капките за нос што се користат за настинки содржат вазоконстрикторна супстанца која го намалува протокот на крв во носната слузница и на тој начин го намалува отокот и секрецијата. Но, прекумерната употреба на капки за нос може да доведе до зависност и промени во носната слузница, кои се нарекуваат медикаментозен ринитис.
Симптоми на зависност
Медикаментозниот ринитис е хронична промена во носната слузница што се јавува кај околу 9 проценти од пациентите кои одат на лекар или алерголог. Подеднакво ги погодува и мажите и жените на која било возраст. Освен од капките за нос, медикаментозниот ринитис може да биде предизвикан и од лекови за намалување на притисокот, од примањето хормонска терапија или нестероидни антиревматски лекови.
Зависноста од капките за нос настанува како резултат на нарушување на функцијата на автономниот нервен систем, кој делува несвесно.
Најчести симптоми се: често користење на капки за нос, проблеми со дишењето доколку не се користат истите, крварење од носот, главоболки, нервоза ако случајно немаме капки за нос, капките за нос не делуваат, но и понатаму се користат, непрекината употреба на капките шест месеци и подолго.
Како што нагласуваат лекарите, капките за нос не се толку безопасни како што се верува, поради што е неопходно строго да се придржувате до пропишаната терапија за да избегнете зависност.
Лекарите предупредуваат дека оштетувањето на слузницата на носот може да доведе и до оштетување на срцето. Бројните компликации од капките за нос некогаш се решаваат исклучиво хируршки.
Колку капките за нос предизвикуваат зависност зависи од нивниот состав.
1. Солени спрејови
Солените спрејови и капките за нос без додатни лекови се безбедни за сите луѓе без разлика на возраста. Најчесто се прават на база на физиолошки раствор и содржат стерилизирана вода и мала количина сол. Тие не создаваат зависност и немаат несакани ефекти.
2. Стероидни капки
Овие капки и спрејови содржат кортикостероиди и често се користат за алергии. Дејствуваат по неколку дена, а доколку се користат подолго од пропишаното од лекар, може да предизвикаат крварење од носот, катаракта на очите и главоболки. Тие се безбедни за употреба, но не подолго од седум дена.
3. Антихистамински спрејови
Тие содржат антихистамини кои го намалуваат зачепувањето на носот предизвикано од алергиски реакции. Сепак, долготрајната употреба на овие спрејови може да има бројни несакани ефекти како што се: горчлив вкус, замор, зголемување на телесната тежина, болки во мускулите, печење во носот... Нема докази дека предизвикуваат зависност.
4. Назални деконгестиви
Повеќето назални деконгестиви во форма на капки или спрејови содржат оксиметазолин, кој обезбедува итно ослободување од назалната конгестија предизвикана од настинка или грип. Го намалува воспалението и му помага на пациентот полесно да дише. Не треба да се користат повеќе од три дена бидејќи можат да предизвикаат одреден тип на зависност.
Третманот на зависност од капки за нос се врши под надзор на лекар. Наместо капки и спрејови, за вдишување се користат билни чаеви за отворање на дишните патишта.