Речиси две третини од уапсените во Европа поврзани со Исламската држава во изминатите девет месеци биле тинејџери, според најновото истражување, бидејќи расте загриженоста кај безбедносните службеници на „стариот континент“ за денешниот почеток на Олимписките игри во Париз.
Студијата анализирала 27 напади поврзани со исламисти и осуетени заговори од октомври минатата година, рече Питер Њуман, професор на безбедносните студии на Кингс колеџот во Лондон.
Како што јави Си-Ен-Ен, од 58-те осомничени, 38 биле на возраст меѓу 13 и 19 години. Професорот Њуман истакна дека најновите податоци од Европол покажале дека „бројот на напади и планирани напади е зголемен за повеќе од четири пати“ од 2022 година.
Очигледното зголемување на регрутирањето млади екстремисти за извршување на терористички напади доаѓа во момент кога европските безбедносни претставници стравуваат од потенцијално обновување на организирани или индивидуални терористички напади.
Летните олимписки игри кои почнуваат денеска во Париз се посебна цел на Исламската држава Хорасан (ИСИС-К), која е филијала на ИСИС. Според судските документи и аналитичарите, групата го консолидирала своето присуство во Турција во последните три години.
Само во 2023 година, 426 осомничени на ИСИС-К биле приведени во 122 операции, според турската разузнавачка агенција МИТ. Безбедносен извор од Велика Британија рече дека таканаречената „таргетирана терористичка закана“ станала поголема загриженост во последните 18 месеци.
Во исто време, ИСИС-К е најмоќната група која е под лупата на безбедносните служби. Пристапот на младите до екстремистичките веб-страници и медиуми, исто така, останува значаен проблем.
„Групите како ИСИС-К конкретно ги таргетираат младите тинејџери. Можеби нема да бидат од голема корист. Можеби ќе збркаат. Можеби ќе го променат мислењето, но привлекуваат најмалку сомнеж. Кој мисли за 13-годишно момче како терорист? Доволно е едно“, рече Њуман.
Тој додаде дека тинејџерите се регрутираат преку социјалните медиуми и платформи како што е TikTok:
„ИСИС-К е убедливо најамбициозниот и најагресивниот дел на ИСИС во моментов. Тоа значи дека групата може да планира поголеми, посложени заговори со неколку напаѓачи, во исто време кога многу луѓе прават фишинг на Интернет“, вели Њуман..
Портпаролот на социјалната мрежа ТикТок реагира:
„Заземаме силен став против насилниот екстремизам и отстрануваме 98 отсто од содржините за кои е утврдено дека ги прекршуваат нашите правила за промовирање тероризам пред да ни бидат пријавени.“
Од 27 заговори или напади што ги испитуваше Њуман, во два биле вклучени тинејџери кои ги таргетираа Олимписките игри оваа лето. На крајот на мај, француските обвинители покренаа обвинение против 18-годишен маж од чеченско потекло за „терористичко злосторничко здружување“, односно напад врз гледачите во градот Сент Етјен за време на Олимпијадата, се вели во соопштението на Лиза Џолин, портпаролка на француското антитерористичко обвинителство.
Околу две недели претходно, двајца млади мажи на возраст од 15 и 18 години биле уапсени во североисточна и јужна Франција поради планирање терористички напад, со нејасен мотив. Во април, 16-годишник од департманот Горна Савоа во југоисточна Франција беше уапсен бидејќи наводно истражувал како да направи појас од експлозив и да умре како маченик на ИСИС.
Германската полиција објави и два инцидента во кои учествувале четворица тинејџери. Официјални лица во Дизелдорф во април соопштија дека уапсиле тројца тинејџери, 15-годишно момче и девојче и 16-годишно девојче, обвинети за планирање терористички напад.
Друг наводен заговор кој вклучува можен напад со нож врз синагога во Хајделберг, кој беше спречен во мај, вклучуваше 18-годишен маж.
Во март, швајцарската полиција уапси 15-годишен Швајцарец и 16-годишен Италијанец за поддршка на ИСИС и планирање бомбашки напади. А во мај, 14-годишно девојче од Црна Гора беше уапсено за планирање напад во Австрија, кој наводно бил инспириран од ИСИС, со веќе купен нож и секира.
Иако се чини дека овие наводни заговори во кои се вклучени тинејџери не ја вклучуваат конкретно ИСИС-К, ширењето на поновата исламистичка гранка претставува нов предизвик за западните разузнавачки агенции. Регрутите на ИСИС-К главно не доаѓаат од светот на арапски јазик, туку од Централна Азија, а меѓу нив има и државјани на Таџикистан кои зборуваат руски.
Се граничи со Авганистан, каде што за прв пат се појави ИСИС-К, Таџикистан долго време се бори со мешавина на сиромаштија, интензивна политичка репресија од неговата влада поддржана од Москва и широк спектар на исламизам од целиот регион.
Аналитичарите велат дека авганистанското таџикистанско малцинство е исто така недоволно застапено во талибанската влада, што го зголемува гневот поради дискриминацијата што ја чувствуваат Таџикистанците низ поранешниот Советски Сојуз.
Заканата од исламистите брзо се приближува кон Европа. Во Турција беше извршен бран апсења. Обвинението од 87 страници, кое се однесува на притворањето на 18 осомничени од ИСИС-К, многу од нив Таџикистанци, за наводен терористички заговор кој вклучува обука, поддршка и напад на шведскиот конзулат во Истанбул, дава редок прозорец во „црната кутија“ на исламистичкиот заговор .
Непознат маж, познат на затворениците како „Рустам“, беше откриено дека стои зад заговорот за извршување на нападите на Запад. Тој, наводно, обучувал напаѓачи на границата меѓу Авганистан и Пакистан. Во обвинението се наведува дека Рустам/Рустем е всушност Таџикистанец кој е актуелен шеф на единицата за надворешни работи на ИСИС-К.
Во обвинението се цитира еден осомничен дека Рустам користел повеќе сметки менувајќи го својот идентитет на апликацијата за пораки Телеграм. „Општо земено, Рустам како мерка на претпазливост го брише Телеграм на секои 15-20 дена“, рече притвореникот и додаде:
„Откако ќе го избришеше, ќе ме контактираше со друго корисничко име“.
Неколку уапсени го споменуваат Рустам како директор за надворешни операции и експлозиви за ИСИС-К. За вмешаност во заговорот минатата недела 13 обвинети во овој случај беа осудени на затворски казни од шест до десет години, додека други тројца беа ослободени.
Обвинението, кое за прв пат беше објавено во турските медиуми, исто така, преку сведочењето на приведените, опишува како подвижна лента на регрути на ИСИС се движи низ серија хотели во Истанбул. Некои потоа одат преку Иран на обука во Авганистан.
Други слободно патуваат напред-назад во Русија, каде ИСИС-К уби 137 луѓе во нападот на тровскиот центар Крокус во Москва во март. ИСИС-К нападна католичка црква во Истанбул во јануари.
Тоа беше прв исламистички напад во Турција од 2017 година, по паузата за која аналитичарите сугерираа дека е искористена за прегрупирање по преземањето на Авганистан од страна на Талибанците во 2021 година и падот на таканаречениот калифат на ИСИС во Сирија и Ирак.