Министерката за култура Елизабета Канческа-Милевска денеска ги посети дуќаните кои наскоро ќе бидат во функција, а еден од нив ќе биде сувенирница. Рече дека и за корисниците е од големо значење што добиле простори целосно надворешно и внатрешно уредени и дека со проектот идната година ќе бидат обновени и други објекти со амбиентална градба. Исто така ќе продолжи заштитата на кулите и мостовите по кои Кратово е препознатлив град, ќе се истражуваат и тунелите, а во трета фаза е и реставрација и конзервација на фрескоживописот на црквата „Св. Јован Крстител“ која Канческа-Милевска, исто така, ја посети при денешната посета на градот.
Таа информираше и дека е изработен закон за прогласување на старото градско јадро на Кратово за културно наследство од особено значење.
- За овој град се направени заштитно-конзерваторските основи, Министерството за култура го изработи законот кој ќе се однесува на старото градско јадро како споменична целина од особено значење. Законот е во процедура во Владата и очекувам дека до крајот на јули ќе помине и во Собрание. Со новиот закон Кратово ќе се промовира во културно наследство од особено значење. Потоа произлегуваат построги режими, бидејќи општината ќе треба да изготви детален урбанистички план, геодетско ажурирање на целиот простор и менаџмент-план за управување со градот за негова културна и туристичка промоција, истакна министерката за култура.
Во соработка со општината ќе се истражуваат подземните ходници (тунели) во градот, кои во минатото веројатно служеле за заштита и евакуација на населението од различни опасности. Тие биле поврзани со кулите во градот, од кои денеска се сочувани пет цели (Симиќева кула, Златкова, Саат-кула, Крстева и Емин-бегова) и една кула до половина (Хаџикостова). Канческа-Милевска посочи дека за истражување на тунелите ќе им треба помош од општината затоа што повеќето од шесте познати влезови во тунелите се на приватни имоти.
Владата и Министетството се навистина заинтересирани за инвестирање во тунелите во Кратово, кои се карактеристични за градот, но тука ни треба голема логистичка поддршка од општината. На денешната средба со градоначалникот договаравме динамика за тунелите и за период од десет дена тој ќе формира посебен тим за тунелите и да ги информираме корисниците на просторот дека целта е сите тунели да се отворат и да се стават во туристичка промоција, истакна Канческа-Милевска.
Директорот на Управата за заштита на културното наследство (УЗКН) Виктор Лилчиќ додаде дека тунелите се атракција за Кратово, зашто во Македонија нив ги има на малку места и познати се само тие под Исарот во Штип и Балтепе во Тетово.
- Овие се уникатни и, според извештајот што го изработи екипата на УЗКН, шест влезови се евидентирани, а дознавме дека има повеќе такви. Досега знаеме дека се оформени во отоманскиот период, 18-19 век, а можеби и порано кога се градени кулите. Тунелите тргнувале од кулите и воделе низ камен терен од повеќе стотици метри во правец на коритото на Кратовска Река. Проблем е што тунелите се во приватна сопственост, а само еден влез е во државна сопственост, рече Лилчиќ.
Бидејќи досега не е најден отвор на тунел кој тргнува од некоја кула, во август-септември, рече Лилчиќ, ќе почне археолошко истражување на внатрешноста на некои од кулите.
- За да се открие барем еден или два влеза и да видиме колку можеме да ги пробиеме. Имаме податоци дека еден тунел водел и 200 метри и во него влегувале луѓе. Тоа е импресивно, Тунелите што се отворени се мали коридори, правоаголни во профил, издлабени во жива карпа, рече Лилчиќ.
Во Кратово е во тек и реставрација и конзервација на фреските во црквата „Св. Јован Крстител“. Фреските кои датираат од 19 век, во 1921 година биле покриени со варов малтер и лак, а дел од нив со нов слој на живопис. Сега се работи на чистење на слоевите и откривање на првобитните фрески. Според ктиторскиот натпис, црквата датира од 1836 година, но се претпоставува дека е постара.
Градоначалникот на Кратово Мите Андоновски соопшти дека градот во последно време го посетуваат голем број домашни и странски туристи. Се заблагодари за поддршката од Министерството за култура на нивни проекти, како новиот мултимедијален центар кој беше отворен лани и настаните во рамки на „Топол културен бран“./МИА.