Политико: На овој мост би можела да почне Третата светска војна

Граничен мост покриен со снег меѓу две средновековни тврдини во рускојазичниот дел на Естонија може да стане почетна точка на Третата светска војна.

Градот Нарва, лоциран долж границата меѓу Естонија и Русија, е во центарот на напорите да се спротивстави на, како што велат властите, речиси постојаните провокации од Москва - од заглавување на сателитската навигација, кражба на гранични бови, пропагандни пораки, дронови за надгледување и воздушни балони означени со симболот „Z“ на руските вооружени сили, пишува Politico.

„Немаме намера да ја започнеме Третата светска војна, но сведоци сме на постојани обиди да предизвикаат реакција која би имала далекусежни последици“, рече Егерт Белитсев, генерален директор на естонската полиција и гранична стража.

Околу една четвртина од естонското население, кое брои 1,4 милиони луѓе, се етнички Руси. Повеќето од нив имаат естонско државјанство и се чувствуваат блиски со Естонија, но Кремљ е мајстор во искористувањето на етничките разлики за да ја оправда својата улога на „заштитник“ на руската дијаспора. Веќе користеле таква тактика во Грузија и Молдавија, а тоа беше и причина за инвазијата на Украина.

Се стравува дека Кремљ би можел да прибегне кон истата стратегија во источна Естонија, дом на голем број етнички Руси, а потоа да го испровоцира НАТО да реагира, ризикувајќи глобална војна. Отсуството на реакција на НАТО ќе го доведе во прашање членот 5 од договорот за заедничка одбрана.

Во 2022 година, непосредно по почетокот на војната во Украина, рускиот претседател Владимир Путин изјави дека Нарва историски ѝ припаѓа на Русија.

Нарва, третиот по големина град во Естонија, е поблиску до Санкт Петербург отколку до главниот град Талин. Од околу 56.000 жители, 96 отсто зборуваат руски, а третина имаат руски пасош.

Егерт Белитшев, етнички Естонец и службеник за безбедност, го опиша градот како „крајот на слободниот свет“ и изрази загриженост дека сојузниците на НАТО не се доволно подготвени за можни настани во областа.

Околу 900 британски војници се распоредени во Естонија како дел од мултинационалните сили на НАТО во базата Тапа западно од Талин. Има и француски војници, а британската влада вети дека ќе има подготвена 4-та бригада за брзо распоредување. НАТО формираше борбени групи во повеќето свои источни членки, со планови да ги зајакне во Летонија и Литванија, но тој чекор не беше преземен во Естонија поради недостаток на британски оклопни бригади.

Доколку Русија нападне, силите во базата Тапа, заедно со 7.700 активни естонски војници (кои би се зголемиле на 43.000 во случај на војна), веројатно нема да имаат доволно огнена моќ да ја одбијат офанзивата.

За Талин, прашањето како да се справи со големиот сосед на исток е од витално значење. Естонија веќе издвојува 3,4 отсто од БДП за одбраната и планира да го зголеми тој износ на 3,7 отсто следната година, многу повеќе од повеќето големи земји на ЕУ.

Стравот е што ќе се случи по завршувањето на конфликтот во Украина и дали Русија ќе искористи некаков одмор за да ја нападне ранливата членка на НАТО.

Естонија спроведува проект вреден 157 милиони евра за зајакнување на заштитата на границите во Нарва. Планот вклучува изградба на „ѕид против дронови“ за блокирање на непријателските летала, како и регрутирање на илјада резервисти како резервна копија во случај на посериозни инциденти.

И покрај напорите, Нарва сè уште се соочува со големи предизвици поради нејзиниот етнички состав и историските врски со Русија. Менаџерот на локалниот музеј Марија Сморжевских-Смирнова се соочи со критики за изложбата која го прикажува уништувањето на Нарва за време на Втората светска војна од страна на советските сили, додека локалниот совет не бил задоволен од транспарентот на кој пишувало: „Путин е воен злосторник“.

Во меѓувреме, Нарва останува симбол на тензијата меѓу Истокот и Западот, место каде историјата и политиката секојдневно ги обликуваат животите на нејзините жители.

Во Скопје втор протестен марш против аерозагадувањето

Втор протестен марш против аерозагадувањето се одржува во моментов во Скопје на иницијатива на „Зелен Хуман Град“. 

Протестот започна пред Министерството за животна средина и просторно планирање, продолжува кон Собранието и кон Владата, а предвидено е да заврши пред бараките на Град Скопје.

Од „Зелен Хуман Град“ имаат имаат четири конкретни барања за борба против аерозагадувањето во Скопје.,

-Првото барање е јавен континуиран мониторинг на индустриските објекти за да се знае точно кој и како загадува. Второто барање се однесува на еколошко загревање на објекти како Детската клиника во Козле, која сè уште се загрева на мазут. Третото барање е решавање на автоцентричноста во градот, со приоритет на јавниот превоз и велосипедите над автомобилите и четвртото барање е подобро управување со отпадот, изјави Борјан Јовановски од иницијативата „Зелен хуман град“.

Од првиот протестен марш што се одржа на 10 декември поминаа речиси три недели.

- Две недели од доставените барања, а одговор од институциите уште нема. На кого му служат? Без чист воздух нема здравје! Без здравје нема живот! Ги полниме болниците и ги оставаме своите пари по аптеките, изјавија од „Зелен хуман град“ во најавата за протестот.

Сиљановска-Давкова, Мисајловски и Лафчиски предновогодишно со македонските мировници

Претседателката Гордана Сиљановска-Давкова, министерот Владо Мисајловски и началникот на Генералштабот, Сашко Лафчиски, преку видео-конференциска врска  разговараа со македонските мировници ангажирани во мировни мисии и операции во странство.

Претседателката и врховен командант на Армијата, Гордана Сиљановска-Давкова, министерот за одбрана Владо Мисајловски и началникот на Генералштабот, генерал-мајор Сашко Лафчиски, денеска (28 декември) во касарната „Страшо Пинџур“ во Петровец преку видео-конференциска врска разговараа со македонските мировници ангажирани во мировни мисии и операции во странство.

Во присуство на стотина членови на семејствата на мировниците, претседателката Сиљановска-Давкова истакна дека е горда на припадниците на Армијата кои се во миротворни мисии, но дека е уште погорда на нивните семејства и дечиња.

„Навистина, многу му благодарам на министерот за одбрана, бидејќи ова што се случува овде нè спојува со нивните родители и мислам дека нема да има погорди од нив на своите татковци во мисиите“, рече претседателката.

Сиљановска-Давкова им порача на мировниците да ја завршат работата професионално и дисциплинирано и да се вратат здрави и живи.

„Бидете во постојан контакт со нас и со вашите семејства и бидете сигурни дека во ваше отсуство ние ќе се грижиме за нив. Нашите мисли се со вас. Она што го правите навистина е за огромен респект. Од срце ви посакувам најубава 2025 година, вам, на вашите дечиња, на вашите семејства“, рече претседателката.

Началникот на Генералштабот, генералот Лафчиски порача дека на овој традиционален настан семејствата на мировниците имаат можност да видат како Армијата се грижи за своите мировници.

Преку видео конференциската врска говореа и претставниците на македонската Армија кои извршуваат задачи во мисијата на НАТО на Косово, КФОР, ЕУ операцијата во Босна и Херцеговина, АЛТЕА, мисијата на ООН во Либан, УНИФИЛ и мултинационалните сили на НАТО во Бугарија и Романија.

По неформалното дружење на семејствата на мировниците со претседателката Сиљановска-Давкова, министерот Мисајловски и генералот Лафчиски, на децата им беа поделени новогодишни пакетчиња.

Предновогодишната активност беше заокружена со традиционалното пристигнување на Дедо Мраз со хеликоптер и поделба на пакетчиња на децата на припадниците на Армијата и вработените во Министерството за одбрана.

Таравари ги развесели децата во СОС детското село

Министерот за здравство Арбен Таравари во пресрет на новата година ги посети децата во СOС. 

Ги израдува со подароци но и со ветување дека следната година ќе имаат уште поголема институционална поддршка. Меѓу другото, Таравари рече дека денешната средба со овие деца е емоција која не се опишува со зборови.

“Денеска бевме во СОС, да им ги честитаме празниците на Децата...емоциите не се пишуваат со зборови! “, напиша кратко Таравари.

притисни ентер