Во Тел Авив преку ноќ се огласуваат сирени, а ракетите што го уништија израелскиот противракетен систем „Железна купола“ го исполнија небото додека илјадници Израелци бегаа за да се скријат.
Токму овој антиракетен систем „Железна купола“е една од најважните ставки во новиот жесток конфликт меѓу Израелците и Палестинците во последните неколку дена.
Важно е да се напомене, тоа е мобилен систем за противвоздушна одбрана што работи во сите временски услови.
Развиен од две израелски фирми: Rafael Advanced Defense Systems и Israel Aerospace Industries, неговата главна цел е да лоцира, пресретнува и уништува ракети насочени кон населено место или стратешки важна област. Станува збор за уред специјализиран за ракети со краток дострел кои имаат кратко време на лет. Системот ги открива во радиус од 4 до 70 километри , чија патека оди до населени или стратешки важни локации. Израел се надева дека во иднина ќе го прошири радиусот на функционалност на 250 километри.
Железната купола е претставена во 2011 година. Како што објави Блумберг во видеото за технологијата пред неколку години, за развој биле потрошени околу 200 милиони долари. Но, тоа е само прашање на развој, до денес се инвестирани многу повеќе пари за целиот систем.
Во април 2011 година, пред нешто повеќе од десет години, системот за прв пат пресретнал ракета истрелана од Газа. Во март 2012 година, „Ерусалим пост“, според англиската верзија на Википедија, напишал дека системот соборил 90 проценти од ракетите истрелани од Газа, кои би паднале на населени места. До крајот на 2014 година системот пресретнал над 1.000 ракети, пишуваа тогаш порталите. Како што напиша „Џерусалим пост“ пред еден месец на десетгодишнината од постоењето на системот, „Железната купола“ запрел околу 2.500 проектили. Во последниве денови, тој број секако значително се зголемил.
Подвижните возила со ракети се поставени на земја. Тоа е високо мобилен систем што може да се префрли целосно од едно на друго место во рок од неколку часа.
"Сè може да се премести за неколку часа. Често го движиме затоа што не сакаме никој да знае каде се наоѓа", изјави за Блумберг во 2016 година Лиран Коен, еден од командантите задолжен за Железната купола.
Целиот систем е базиран на моќен радар што го доловува моментот кога ќе се истрела ракета од непријателска територија. Алгоритмите, како што објасни Блумберг, веднаш се обидуваат да проценат за каков вид на проектил станува збор и која е целта на ракетата. Кога компјутерот проценува каде ќе падне ракетата, потребни се неколку секунди, Железната купола да истрела ракети насочени кон пресретнување и уништување на ракетата во воздух.
Како тоа изгледа, може да се види на небото над Тел Авив последните денови.
Но, овој систем не е без слабости. Како што пишува „Џерусалим пост“ во главната анализа на системот во последните неколку дена, тој е најефикасен кога станува збор за спорадични напади на Хамас во кои се истрелува мал број ракети. Но, воените аналитичари и експерти веќе подолго време предупредуваат дека Хезболах има голем број ракети и е способен да испука околу 1.000 ракети на ден. Затоа во последниве години многу внимание е насочено кон Хезболах. Се проценува дека оваа терористичка група има околу 150.000 ракети.
Прашањето сега е што има Хамас.
Во судирите во Газа во 2014 година, Хамас испукал околу 4.000 ракети за околу 50 дена. Во потешките напади, кои траеја околу две недели, дневно биле истрелани околу 100 ракети. Но, во последните денови, во моментот на најтешкото бомбардирање, Хамас испукал околу сто ракети во рок од неколку минути, најмногу кон Тел Авив.
Ова, јасно, не значи дека Железната купола не работи. Повеќето од овие ракети биле пресретнати и уништени. Но, прашањето е дали воените експерти ја потцениле моќта на Хамас и бројот на ракети што можат да ги користат за насочување кон Тел Авив. Тука се поставува друго важно прашање: ако Хамас има таква воена моќ, тогаш што има помоќниот Хезболах?
Јасно е дека, што се однесува до Железната купола, се докажал дека е прилично ефикасен одбранбен систем во последните неколку дена. Сепак, не е без недостатоци и јасно е дека голем број испукани проектили за краток временски период пробиваат значителен број од нив и ја погодуваат целта.