Овој потег е без преседан во односите САД-Франција, земја што официјален претставник на Белата куќа неодамна ја нарече „најстариот сојузник на Соединетите држави“.

Францускиот министер за Европа и надворешни работи, Жан-Ив Ле Дриан, во рече дека тоа е направено по барање на претседателот Емануел Макрон.

Напуштањето на проектот за подморници на кој Австралија и Франција работеле од 2016 година и најавата за ново партнерство со САД претставуваат неприфатливо однесување меѓу сојузниците и партнерите, рече тој.

Тој посочи дека оваа „исклучителна одлука“ е резултат на „исклучително тешка ситуација“.

Но, не се лути само Французите. Анти-нуклеарните групи во Австралија, како и многу Австралијци, се револтирани од новиот пакт, загрижени дека може да ја донесе нуклеарната индустрија во Австралија преку задна врата, на што нацијата со децении се спротивставува.

Новиот пакт ќе и овозможи на Австралија да стане седма земја во светот која поседува подморници со нуклеарен погон, а сојузниците исто така најавија дека ќе споделуваат технологии базирани на вештачка интелигенција, како и други технологии за подморници.

Во меѓувреме, Кина ги обвини трите сили вклучени во пактот дека имаат „менталитет од Студената војна“.

На новата алијанса реагираше и премиерката на Нов Зеланд, Џасинда Ардерн, која му порача на австралискиот премиер Скот Морисон дека нуклеарните подморници нема да бидат добредојдени во територијалните води на Нов Зеланд, пренесува Си -Ен -Ен.

Во 1984 година, Нов Зеланд ги забрани сите нуклеарни активности во нивната област.

Да потсетиме, Австралија во четвртокот објави дека ќе го отфрли договорот вреден 40 милијарди долари со француска компанија која што требаше да изгради флота од конвенционални подморници и наместо тоа да изгради најмалку осум нуклеарни подморници со американска и британска технологија по склучувањето на трилатералното партнерство за безбедност.

Францускиот министер за надворешни работи Жан-Ив Ле Дријан ја опиша одлуката како нож во грб.

"Оваа еднострана и непредвидена одлука е слична на постапките на поранешниот американски претседател Доналд Трамп. Ни заби нож во грбот", рече тој по објавувањето на веста за новото партнерство.

Во четвртокот, австралискиот премиер Морисон рече дека Франција била известена за одлуката пред објавувањето, но Франција го негираше тоа.

Проектот поништува огромен австралиски налог на подморници од Франција, која пшто изрази остри реакции кон Канбера за прекршување на даден збор, како и против американскиот претседател Џо Бајден.

„Не бевме информирани за проектот пред да се појават првите информации во американскиот и австралискиот печат, неколку часа пред официјалната објава на американскиот претседател Џо Бајден“, рече портпаролот на француската амбасада во Вашингтон, Паскал Конфавро.

Морисон вчера го призна кршењето на австралиско-француските односи, но инсистираше на тоа дека во јуни му кажал на францускиот претседател Емануел Макрон дека Австралија се премислила за договорот и дека можеби ќе треба да донесат поинаква одлука.

„Го кажав многу јасно, имавме долга вечера во Париз, за ​​нашите многу важни грижи, за можностите на конвенционалните подморници да се справат со новата стратешка средина со која се соочуваме“, рече Морисон за Радио 5аа.

„Многу јасно кажав за што станува збор и дека Австралија ќе треба да донесе одлука што е од наш национален интерес“, рече тој.

Напнатоста во австралиско-француските односи дојде во време кога САД и нивните сојузници бараат дополнителна поддршка во Азија и Пацификот поради загриженоста за зголеменото влијание на се` посилната Кина.

Франција треба да го преземе претседателството со Европската унија, која во четвртокот издаде стратегија за индо-пацифичкиот регион, ветувајќи дека ќе постигне повеќе трговски договори со Тајван и ќе ангажира повеќе бродови за да ги држи отворени поморските патишта.