Култура

Едицијата „Нобеловци“ заокружена со 20 нови наслови

Делата на 20 нобеловци, меѓу кои Киплинг, Рејмонд, Стајнбек, Солженицин, Памук, Бекет, Милош, беа промовирани денеска и со нив се заокружува едицијата „Превод на дела од добитници на Нобелова награда за литература“ која Владата на РМ и Министерството за култура ја спроведуваше од 2009 година.

Како што јави МИА, едицијата содржи 146 наслови на сите добитници на престижната книжевна награда - од 1901 и првиот добитник, францускиот писател Сили Придом, до минатогодишниот - Мо Јен од Кина. Од некои автори се објавени и по две дела, така што има триесетина книги повеќе од бројот на лауреати. Едицијата ќе се збогатува секоја година со идните добитници на наградата.

Во капиталните книжевни проекти што ги реализира Владата преку Министерството за култура се и „130 тома македонска книжевност“, кој е преведен и на англиски јазик и во голем број доставен во многу библиотеки во светот. Покрај нобеловците, од странската литература во тек е и обемниот проект - „Ѕвезди на светската книжевност“ кој опфаќа 560 наслови од сите жанрови, а е најавен и нов - „Врвови на светската филозофија, историја и психологија со психонализа“, кој ќе има 386 наслови.

На завршната промоција, која беше во знакот на затворањето на 25. Саем на книгата, премиерот Никола Груевски ги посочи овие проекти од областа на литературата, како и големиот проект за превод на 1.000 стручни книги од кои се учи на врвните универзитети, кој е речиси 80 отсто завршен.

- Знам дека овие книги ќе задоволат потреби на многу почитувачи на убавиот збор, но во исто време знам дека потрагата по добра книга никогаш не запира и нема граници. Затоа, Владата ќе продолжи да инвестира во освежување на македонското книжевно богатство со добри книги, врвни дела и со стручна литература од целиот свет, рече Груевски.

Министерката за култура Елизабета Канческа-Милевска истакна дека македонската култура со проектот „Нобеловци“ го збогатила својот трезор со ремек-делата на авторите кои ја обележаа книжевната историја во над еден век.

- Тие ги трасираа развојните процеси на сите литератури, а македонските читатели добија можност да уживаат во содржините кои се одраз на најдобрите книжевни традиции на европската и светската цивилизација, рече министерката за култура. Нагласи и уште една придобивка на проектот - со него е потврдена животворноста на македонскиот јазик и ги афирмира неговите изразни капацитети за артикулирање и на најсложените нијанси на мислата и значењата, како што рече, од густите семантички слоеви на изворните дела.

Академик Влада Урошевиќ зборуваше за значењето на Нобеловата награда и оттаму, смета тој, едицијата што на едно место ги обединува сите досегашни наградени дела, некои и првпат преведени на македонски јазик, е сериозен и амбициозен проект. Истакна дека листата на нобеловци е синтеза на достигнувањата во европската и светската литература и показател за вкусовите на литературната критика во повеќе од 100 години. Иако геополитиката игра улога во доделувањето на наградата и според статистиката таа е редовно загарантирана за некои земји, сепак, рече Урошевиќ, шестчлениот комитет од Стокхолм не направил промашување за сите 112 добитници.

- Поголем дел од нив со право стојат на врвот на плејадата творци чии дела се скапоцени камења во светската литература, рече Урошевиќ. Сигурен е дека на листата нобеловци еден ден ќе биде и име на македонски писател. „Бидете упорни“ - бил советот што пред неколку години му го дал член на одборот на Шведската академија за литература.

Проектот во изминатите четири години се спроведуваше во кооординација со Националната и универзитетска библиотека „Св. Климент Охридски“. Нејзиниот директор Миле Бошески посочи на значењето на обемна едиција што опфаќа дела создавани во 19-ти, 20-ти и 21 век и, како и останатите промотори, ја подвлече важноста на ваков проект за развивањето на македонскиот литературен јазик. Како и за други национални јазици и книжевности, ваков проект, рече Бошески, за македонскиот јазик е предизвик за одмерување на неговите објективни дострели наспроти светски признатите книжевни вредности.

Свет

Расте бројот на жртви во катастрофалните поплави во Бразил, спасените гладуваат (ВИДЕО)

Спасувачите се обиделе да ги евакуираат луѓето затрупани од разорните поплави низ јужната бразилска држава Рио Гранде до Сул, при што 90 лица се мртви, а очајните преживеани се обидуваат да дојдат до храна и основни потреби.

На периферијата на градот Елдорадо до Сул, 17 километри од главниот град на државата Порто Алегре, многу луѓе кои ги напуштиле своите домови спиеле покрај патот и изјавиле за Ројтерс дека се гладни. Цели семејства заминале пеш, носејќи работи во ранци и колички за пазарење.

„Немавме храна три дена и само што го добивме ова ќебе. Јас сум со луѓе кои воопшто не ги познавам, не знам каде е моето семејство“, рече млад човек кој се претставил како Рикардо Јуниор.

Поплавите ги отежнале спасувачките напори, при што десетици луѓе се уште чекаат да бидат евакуирани со чамец или хеликоптер од погодените домови. Мали чамци ги преполнија поплавените улици во потрага по преживеани.

Агенцијата за цивилна заштита на земјата соопшти дека бројот на загинати се искачил на 90, додека уште четири смртни случаи се истражуваат, а 131 лице се водат како исчезнати, додека 155.000 луѓе останале без покрив над главата.

Обилните дождови кои почнаа минатата недела предизвикаа излевање на реките, потопувајќи цели градови и уништени се патишта и мостови.

Во Порто Алегре, град со 1,3 милиони жители на реката Гуаиба, улиците во центарот на градот се под вода.

Жителите на Порто Алегре се соочија со празни полици во супермаркетите и затворени бензински пумпи, додека продавниците ја ограничија продажбата на минерална вода. Градот користел камиони за доставување вода до болниците и засолништата.

Поплавите ги погодија и службите за водоснабдување и електрична енергија, со повеќе од 1,4 милиони погодени луѓе, според Цивилната заштита на Бразил.

Речиси половина милион луѓе останале без струја во Порто Алегре и околните градови бидејќи компаниите за електрична енергија го прекинале снабдувањето со поплавените населби од безбедносни причини. Националниот оператор ОНС соопшти дека поради обилните дождови се исклучени пет хидроцентрали и далноводи.

Бразилскиот претседател Луис Инасио Лула да Силва изјави дека степенот на штетата ќе се знае само кога водите ќе се повлечат. Тој вети федерална помош за државата за она што се смета за најлоша климатска катастрофа.

Економистите на JPMorgan предвидоа дека влијанието на поплавите врз бразилската економија ќе биде удар за растот на БДП и маргинален пораст на инфлацијата, главно поради повисоките цени на оризот, кој главно се произведува во Рио Гранде до Сул.

Покрај уништувањето на критичната инфраструктура, обилните дождови и поплавите ги потопија житните полиња и загина добиток, прекинувајќи ја жетвата на соја и стопирани се работите во неколку погони за месо.

Пристаништето Рио Гранде работи нормално. Главното пристаниште за извоз на жито не е погодено од порастот на нивото на Лагуна дос Патос, во која се влева надојдената река Гуаиба.

Сепак, главните пристапни патишта не се проодни, што ја отежнува испораката на жито до пристаништето бидејќи камионите мораа да направат голем заобиколување, велат извозниците.

Свет

Работник бил прободен со шипка од 90 сантиметри- мислеле дека загинал, но се случило чудо

Градежен работник од Бразил имал неверојатна среќа што преживеал страшна несреќа откако се лизнал на скеле од пет метри.

Тој паднал директно на метална прачка долга 90 сантиметри, која го прободела од задникот до градите, ги прободела стомакот, црниот дроб и градите.

Несреќниот 57-годишник итно бил префрлен во болница во градот Куритиба, каде лекарите направиле рендген и сфатиле дека шипката допира до дијафрагмата, пишува Дејли Стар.

За среќа го промашила срцето, но неговата состојба била сериозна и морале брзо да делуваат. Хирурзите опишале како го спасиле, а операцијата започнала со стернотомија (сечење на градната коска).

Потоа го отстраниле оштетеното ткиво и ги санирале внатрешните повреди, по што му била извршена трансфузија на крв.

По неколку дена, пациентот можел да стане и да јаде, а неколку недели подоцна бил пуштен на домашно лекување.

Пред тоа, лекарите забележале големо ткиво со лузна на дел од уретрата, но не е јасно дали било преземено нешто во врска со тоа.

Медицинските експерти велат дека вакви несреќи се ретки, а најчесто се случуваат во градежништвото. Голем процент од нив се фатални, или подоцна доведуваат до компликации.

Живот

Спелеолог се борел 27 часа за воздух, заглавен во теснец, над 1.000 спасувачи не му помогнале

Пештерата Nutti Putti, во американската сојузна држава Јута, е озлогласена во спелеолошката заедница, но отсекогаш привлекувала авантуристи.

На крајот на 2009 година станала позната низ целиот свет по несреќата на истражувачот Џон Едвард Џонс. Неговата смрт е опишана како „најлошата што може да се замисли“.

Џон и неговите роднини решиле да ја истражат пештерата што се наоѓа југозападно од езерото Јута и на околу 50 километри од Солт Лејк Сити.

Експертите подоцна рекле дека тој практично се „закопал жив“, бидејќи решил да ги истражи тесните премини, каде што претходно се организирале спасувачки операции.

И покрај ризикот, Џон се заглавил во исклучително тесен премин што имал остар свиок на крајот. За жал, тој погрешил во немапираниот дел, каде што се заглавил.

Несреќниот човек се нашол во пукнатина широка меѓу 25 и 45 сантиметри, заглавен со главата надолу и тогаш почнува неговиот пекол, пренесува LadBible.

Не можел да се сврти, едната рака му била над главата, а другата покрај телото.

Роднините излегле надвор и повикале помош, а волонтерката Сузи Мотола подоцна изјавила дека Џон бил расположен и покрај незавидната ситуација.

„Тој ми рече: „Здраво Сузи, благодарам што дојде. Навистина сакам да излезам надвор“.

Меѓутоа, како минувале часовите, Џон го обзеде паника. Потоа рече:

„Овде ќе умрам. Не излегувам одовде, нели?“.

Повеќе од 1.000 спасувачи се обиделе да го извлечат несреќниот човек, користејќи јажиња, но напорите не вродиле со плод. Еден од нив му пришол на Џон и го прашал како се чувствува:

"Ужасно. Не ми се верува дека сум наопаку. Нозете ме убиваат“, одговорил веќе исцрпено.

По 27 часа исцрпувачка борба за воздух, Џон почнал да губи сила. Спасувачите го слушнале како плитко дише, но не можеле да му помогнат.

На крајот бил прогласен за мртов на 25 ноември, откако срцето му застанало.

Надлежните сметале дека е премногу опасно да се обидат да го извлечат безживотното тело, па одлучено е да се бетонира влезот во пештерата.

Пештерата Нути Пути станала гробница на Џон Едвард Џонс, а неговата трагедија служи како предупредување за сите спелеолози во светот.

притисни ентер